کاربرد مدل‌های شوری‌زدایی به‌منظور تدوین برنامه تناوب زراعی خاک‌های شور و سدیمی (مطالعه موردی منطقه رامهرمز )

نویسندگان

  • مهدی همایی استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

شوری خاک یکی از چالش‌های مهم کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه‌‌خشک است. تجمع نمک‌ها در ناحیه‌ رشد ریشه بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک ‌از جمله فشار اسمزی، نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی تأثیر گذاشته و در نتیجه آن رشد و نمو بیش‌تر گیاهان زراعی و باغی یا مختل می‌شود و یا به‌طور کامل متوقف می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی کاربرد مدل‌های ‌شوری‌زدایی به‌منظور ارائه برنامه تناوب زراعی اصلاح و بهسازی خاک‌های شور و سدیمی است. بدین منظور آزمایشی با دو تیمار و سه تکرار در اراضی به مساحت ٤٥٠٠٠ هکتار واقع در استان خوزستان که کلاس شوری و سدیمی بودن آن در کلاس S4A3 قرار داشت انجام شد. در تیمار نخست از هیچ‌گونه ماده اصلاح کننده استفاده نگردید و فقط با کاربرد یک متر عمق آب آبشویی در چهار تناوب 25/0 متری اجرا شد. لیکن در تیمار دوم، گچ با درجه خلوص 78% به اندازه ده تن در هکتار استفاده و سپس عملیات آبشویی به روش غرقاب متناوب و یک متر عمق آب آبشویی انجام گردید. نمونه‌های خاک پیش، حین و پس از کاربرد هر تناوب آبیاری از اعماق25-0، 50-25، 75-50، 100-75، 125-100، 150-125 سانتی‌متری برداشت و تجزیه‌های فیزیکی و شیمیایی مورد نظر بر روی آن‌ها اعمال شد. نتایج نشان داد که از میان مدل‌های مورد بررسی، مدل لگاریتمی از کارآیی بهتری برای تخمین مقدار آب مورد نیاز برای اصلاح خاک‌های شور و سدیمی برخوردار است. بر اساس مدل به‌دست آمده، مقدار خالص آب لازم برای کاهش مقدار شوری اولیه خاک محاسبه و در نهایت برای بهسازی خاک‌های شور و سدیمی، برنامه تناوب زراعی اصلاحی اراضی در دو گزینه ارائه گردید. گزینه نخست با آبشویی مقدماتی و کشت جو در استمرار آبشویی در اولویت بود و گزینه دوم با آبشویی مقدماتی و کشت یونجه در استمرار آبشویی در اولویت‌ بعدی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که گنجاندن یک برنامه‌ی تناوب زراعی به همراه آب آبشویی، ضمن آبشویی مؤثر نمک‌های محلول از نیمرخ خاک، موجب صرفه‌جویی قابل‌توجه در میزان آب مصرفی می‌گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاثیر کاربرد بقایای گیاهی در بهبود شاخصهای شیمیایی خاکهای آهکی، سدیمی و شور-سدیمی

یکی از راهکارهای صحیح و عملی بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک‌های آهکی، شور و سدیمی مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده از بقایای گیاهی محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تأثیر بقایای گیاهی بر بهبود خصوصیات شیمیایی خاک‌های آهکی، سدیمی و شور- سدیمی، آزمایش انکوباسیون (گرماگذاری) به صورت فاکتوریل در پایه طرح کاملا تصادفی (CRD)، شامل فاکتور نوع خاک (آهکی، سدیمی و شور- سدیمی) و بقایای گیاهی (ذرت، آفتابگ...

متن کامل

اثر تناوب زراعی بهینه بر پایداری درآمد کشاورزان : مطالعه موردی

یکی از مهم ترین اصول در توسعه ی پایدار زیربخش زراعت، رعایت تناوب زراعی است. لازمه ی پذیرش تناوب های زراعی از سوی کشاورزان، تأمین درآمد و کاهش ریسک های درآمدی است. با توجه به ماهیت ریسکی فعالیت های کشاورزی، در این مطالعه به تعیین تناوب بهینه در الگوی کشت شهرستان شوشتر در یک دوره ی پنج ساله با استفاده از الگوی تارگت موتاد پرداخته شد. درآمد ناخالص و میزان ریسک الگوها با تناوب های زراعی گوناگون، مع...

متن کامل

کاربرد برنامه ‏ریزی چند هدف فازی در بهینه ‏سازی تولیدات زراعی در استان فارس: مطالعه موردی منطقه مرودشت

   این مطالعه با هدف ارایه الگوی بهینه فعالیت برای بهره برداران منطقه مرودشت صورت گرفت. در تعیین الگوی بهینه به‏طور هم‏زمان سه هدف کاهش واریانس یا ریسک فعالیت، کاهش مصرف آب و تأمین سطح مشخصی از بازده برنامه‏ای مورد نظر بود. با توجه به عدم قطعیت در ضرایب مورد استفاده در تابع هدف و محدودیت­ها و غیردقیق بودن مقادیر، ضرایب به‏صورت فازی (دامنه­ای) مورد استفاده قرار گرفت. تعقیب اهداف فوق و استفاده از...

متن کامل

ارزیابی آبشویی خاکهای شور و سدیمی با کاربرد سطوح مختلف آب خالص و اسیدی در بخشی از اراضی شبکه آبیاری و زهکشی دشت مهاباد

بهسازی خاک‎های شور و سدیمی از دیدگاه حفاظت منابع آب و خاک، اهمیت فراوانی دارد. تجمع و فزونی املاح خاک از رشد و نمو گیاه جلوگیری نموده و به‎طور مستقیم بر عملکرد گیاه تأثیر می‎نهد. مهم‎ترین گام جهت جلوگیری از اثرات سوء شوری خاک، کاهش املاح تا حد بهینه از طریق آبشویی و ممانعت از ماندابی شدن می‎باشد. بهسازی خاک‎های شور-سدیمی به کیفیت و مقدار آب کاربردی، نوع بهساز و وضعیت زهکشی خاک بستگی دارد. در ای...

متن کامل

مطالعه میکرومورفولوژیکی برخی خاکهای شور و سدیمی در غرب دریاچه اورمیه

جهت مطالعه میکرومورفیک خاک های شور- سدیمی غرب دریاچه ارومیه، 6 پروفیل خاک مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، مقاطع نازک از نمونه های دست نخورده و جهت دار تهیه و با استفاده از میکروسکوپ پولاریزان در دو نور ppl و xpl مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که خاک های شور-سدیمی به دلیل وجود سدیم تبادلی، فاقد خاکدانه هستند. ولی در خاک های غیرشور-غیرسدیمی خاکدانه ها تشکیل شده اند. منافذ موجود در خا...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 4

صفحات  91- 106

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023